Διάλεξη στο 2ο Συνέδριο Ψυχοσωματικής Ιατρικής
Περίληψη Ομιλίας
Η κατάθλιψη είναι ένα πολύ συχνό σύμπτωμα στις άνοιες. Ο μηχανισμός της έχει κοινά με την κατάθλιψη στους μη ανοϊκούς ασθενείς λόγω συμμετοχής των μετωπιαίων-κροταφικών λοβών αλλά και του σεροτονινεργικού συστήματος.
Τα αντικαταθλιπτικά στην άνοια συνταγογραφούνται σε μεγάλο βαθμό. Παρόλα αυτά η βιβλιογραφία παρέχει διφορούμενα δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους. Υπάρχουν μελέτες που συσχετίζουν τη χρήση των αντικαταθλιπτικών με τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Αυτό αφορά κυρίως τους αναστολείς της μονοαμινο-οξειδάσης και λιγότερο τους εκλεκτικούς αναστολείς της επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs).
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες που μπορούν να εξηγήσουν την συσχέτιση :
Η αρχικά λανθασμένη απόδοση των πρώιμων συμπτωμάτων της άνοιας σε κατάθλιψη. Υπάρχουν όμως και απεικονιστικά δεδομένα που δεικνύουν ότι τα αντικαταθλιπτικά προάγουν το οξειδωτικό στρες και την απόπτωση.
Σε αντίθεση με τις προηγούμενες μελέτες πολύ πρόσφατη προοπτική μελέτη συμπεραίνει ότι η χρήση των SSRIs προστάτεψε την γνωσιακή λειτουργία και έδρασε προστατευτικά στην ατροφία της φαιάς ουσίας. Επιπλέον, κλινικές μελέτες επιβεβαιώνουν την θετική ανταπόκριση της κατάθλιψης αλλά και άλλων ψυχιατρικών συμπτωμάτων της άνοιας στα αντικαταθλιπτικά. Δεν μπορούμε, όμως, να αγνοήσουμε και κάποιες μετα-αναλύσεις που δεν αποδεικνύουν κάποια αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αυτών.
Οι κατευθυντήριες οδηγίες εξακολουθούν να εντάσσουν τα αντικαταθλιπτικά ως θεραπεία της κατάθλιψης στην άνοια. Προτιμώνται οι SSRIs, οι αναστολείς επαναπρόσληψης νοραδρεναλίνης και σεροτονίνης (SNRIs) ή η βουπροπιόνη σε μικρές δόσεις. Γενικά, αντενδείκνυνται τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά λόγω παρενεργειών.
